حکمت شماره 110 : وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاحُ عَلَى ...

وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: إِذَا اسْتَوْلَى الصَّلاحُ عَلَى الزَّمانِ وَ أَهْلِهِ ثُمَّ أَساءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ ‏‏خِزْیَةٌ‏ فَقَدْ ظَلَمَ، وَ إِذَا اسْتَوْلَى الْفَسادُ عَلَى الزَّمانِ وَ أَهْلِهِ فَأَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ ‏غَرَّرَ.

ترجمه دشتی

و درود خدا بر او فرمود: هرگاه نیکوکاری بر روزگار و مردم آن غالب آید، اگر کسی به دیگری گمان بد برد که از او عمل زشتی سرنزده، ستمکار است، و اگر بدی بر زمانه و مردم آن غالب شود، و کسی به دیگری خوش‏گمان باشد، خود را فریب داد.

ترجمه فیض الاسلام

امام علیه‏السلام (درباره بدبینی و خوش‏بینی) فرموده است: هر گاه نیکوکاری روزگار و اهلش را فرا گرفت پس مردی به مردی که رسوائی او آشکار نگشته (و در بعضی از نسخ لم تظهر منه حوبه ضبط شده یعنی به مردی که گناهی از او هویدا نگردیده) بدبین شود ستم نموده، و هر گاه تباهکاری بر روزگار و اهلش دست انداخت پس مردی به مردی خوش‏بین باشد خود را به خطر و تباهی انداخته (چون از کسی که در زمان فساد تربیت شده و با مردم تباهکار معاشرت و آمیزش داشته امید نیکی نباید داشت).

ترجمه سید جعفر شهیدی

(و فرمود:) چون نیکوکاری بر زمانه و مردم آن غالب آید و کسی به دیگری گمان بد برد، که از او فضیحتی آشکار نشده، ستم کرده است. و اگر بدکاری بر زمانه و مردم آن غالب شود و کسی به دیگری گمان نیک برد خود را فریفته است.