تقویم تاریخ -2 آبان : 91پیش ازمیلاد:24 اكتبرسال 91 پیش از میلاد «ارو رو باز» ...

91پیش ازمیلاد:24 اكتبرسال 91 پیش از میلاد «ارو رو باز» نماینده ایران در مذاكرات با امپراتوری روم كه در دادگاه به اعدام محكوم شده بود در میدان بزرگ شهر تیسفون (مدائن) در ملاء عام اعدام شد.

وی از بزرگان شهر صددروازه (دامغان) بود و زبان لاتین می دانست. جرم او نشستن بر صندلی پایین تر از صندلی «سولا» ژنرال رومی در جلسه مذاكرات دو دولت بود. مهرداد دوم شاه وقت از دودمان اشكانی این عمل «ارو رو باز» را بزرگ كردن رومی ها و به تعرض تشویق كردنشان تلقی كرده بود و دستور محاكمه او را در دادگاهی كه از پنج قاضی آن سه تن از دامغان ــ همشهریان متهم ــ بودند صادر و این دادگاه وی را مقصر شناخت.

مهرداد دستور داد كه سفیر دائمی روم در تیسفون به مراسم اعدام دعوت شود، جریان را ببیند و گزارش کند تا اثر عمل «ارو رو باز» در ذهن رومیان خنثی گردد. مهرداد دوم گفته بود كه فروتنی یک منش و خصلت شریف است ولی نه در امور سیاسی و مذاكراتی از این دست با دولت های دیگر كه باعث تشویق تعرّض و زیاده طلبی آنها می شود.

1296ش:دوم آبان سال 1296 (24 اكتبر 1917) سردار اسعد بختیاری كه كمك های موثر او، به دوره استبداد صغیر پایان داده بود درگذشت و در اصفهان مدفون شد. مراسم ترحیم وی بسیار پرشكوه برگزار شد و به این مناسبت شهر اصفهان یك روز تعطیل شده بود.

استبداد صغیر با لغو مشروطیت از جانب محمدعلی شاه كه مورد پشتیبانی روسیه بود آغاز شده بود. به دستور محمدعلی شاه یك سرهنگ روس ساختمان مجلس در بهارستان را به توپ بسته بود كه سردار اسعد با سواران ایل بختیاری عازم تهران شد و با كمك نیروهای دیگر و مشروطه خواهان مسلح گیلان و مازندران كه از شمال كشور آمده بودند به سلطنت محمدعلی شاه پایان داد و مشروطیت بار دیگر برقرار شد. درگذشت سردار اسعد همزمان با انقلاب بلشویكی (توده ای) در روسیه بود.

 

1298ش:دوم آبان سال 1298 خورشیدی (24 اكتبر 1919) دولت وقت آمریکا كمك غذایی خودرا به ایران كه از زمان جنگ جهانی اول برقرار شده بود قطع كرد. علت قطع این كمك كه هر ماه معادل دویست هزار تومان (پول آن زمان) بود امضای قرارداد انگلستان با ایران معروف به قرارداد وثوق الدوله بود كه به موجب آن، انگلیسی ها حاكم بر مالیه و ارتش ایران می شدند و سهم روسها را كه پس از پیروزی انقلاب بلشویكی 1917 از صحنه ایران كنار رفته بودند به خود اختصاص می دادند و با این كه این قرارداد كه با پرداخت رشوه به وثوق الدوله و دوتن از وزیرانش امضاء شده بود هرگز به تصویب مجلس نرسید انگلیسی ها پس از امضاء، آن را قطعی تلقی كرده و مالك الرقاب ایران شده بودند به گونه ای كه این عمل، دولت آمریكا را هم كه تازه می خواست در امور جهانی فعال شود خشمگین ساخته بود. روزنامه های آمریكا در همان زمان تیتر زده بودند: 3 آزمند ایران را بدون اطلاع ایرانیان فروختند!. این تیتر و مقالات دیگر این روزنامه ها بود كه دولت وقت آمریكا را وادار به اعتراض و قطع كمكهای غذایی خود در ایران كرد. در آن زمان ایران فاقد درآمد نفت بود كه درآمدی بادآورده (بدون زحمتكشی) تلقی می شود. در زمان جنگ جهانی اول ایران دچار بیماری های همه گیر و تا حدی قحطی شده بود.

1946م:24 اکتبر سال 1946 (دوم آبان 1325 خورشیدی) فرماندار نظامی تهران نسبت به رژه اعضای حزب دمكرات سریع التاسیس قوام السلطنه (نخست وزیر وقت) كه روز پیش از آن (یکم آبان) درخیابانهای تهران صورت گرفته بود اعتراض كرد و آن را نقض مقررات حكومت نظامی خواند كه تشكیل اجتماعات را ممنوع ساخته است. مقرّ این حزب در زمان تاسیس، ساختمانی بود كه بعدا در محل آن (چهار راه انقلاب)، پارك دانشجو ساخته شده است. هدف قوام از برگزاری آن رژه شتابزده این بود كه در برابر حزب توده و احزاب ملی گرا، قدرت نمایی حزبی كرده باشد تا به ائتلاف با او جلب شوند. احمد آرامش رئیس تبلیغات این حزب بود كه به نوشته روزنامه های مخالف (در آن زمان) همه اش هم تبلیغ بود. این روزنامه ها نوشته بودند كه با وعده استخدام دولتی، این عده را كه عموما بازوانی ستبر داشتند به حزب جذب كرده بودند. بعدا بیشتر این عده را در موسساتی نظیر شهرداری و اداره كل تبلیغات استخدام كردند و تا دهه 1350 در سازمانهای وابسته به ادارات انتشارات و رادیو به «دمكراتی های قوام السلطنه» معروف بودند.

درست ده سال بعد كه امیر اسدالله علم حزب مردم را در چند قدمی محل سابق حزب دمكرات قوام السلطنه (ابتدای خیابان صبای شمالی) تاسیس كرد كسانی كه سابقه حزب قوام السلطنه را می دانستند به شوخی می گفتند: حزب دمكرات علم! مخصوصا كه شایع شده بود كه «علم» هم وعده شغل داده و چند شركت به منظور این كار تاسیس كرده است!.

 

2005م:22 اکتبر 2005 «گوردون لی» دبیر بازنشسته دبیرستان و بازیگر خردسال 40 فیلم در نیمه قرن بیستم در 72 سالگی درگذشت.

وی كه با حركات و شوخی های بچه گانه اش توجه یك نسل را به خود جلب كرده بود پس از رسیدن به سن جوانی از كار سینما دست كشید، به دانشگاه رفت و در ایالت مینه سوتای آمریکا دبیر دبیرستان شد. وی گفته است كه چون بیشتر فیلمهایی كه از او تهیه شده بود در محیط مدرسه و درس و معلم بود به معلم شدن علاقه پیدا كرده بود. «لی» در پاسخ به این سئوال كه چرا به كار نمایش ادامه نداد گفت كه كاری سخت و خسته كننده بود. به علاوه شهرت زیاد و زندگی در هالیوود را دوست نداشت و می خواست بمانند یك فرد معمولی زندگی كند، زندگانی ساده و عادی لذت بخشتر است. «لی» با بازی در فیلم «نابكار كوچولو» برنده جایزه اسكار شده بود. عكس در جریان این فیلم از او گرفته شده بود.

 

1260م:24 اكتبر سال 1260 میلادی «سیف الدین» سلطان مصر و از «ممالیك»، قربانی توطئه ژنرال ارشد خود شد و جان سپرد و این ژنرال بر جای او نشست. سیف الدین دربازگشت از جنگ «عین جالوت» به قاهره در میان راه كشته شد. در نبرد «عین جالوت»، سیف الدین لشكریان هلاكوخان مغول را شكست داده و سوریه را پس گرفته بود. این شکست به پیشروی مغولان در آسیای غربی برای همیشه پایان داد.

1871م:24 اكتبر 1871 ساكنان ضد نژاد زرد شهر لس آنجلس 18 مهاجر چینی را در این شهر دستگیر كردند و دار زدند. در آن برهه در ساحل غربی ایالات متحده و كانادا، در همه جا احساسات ضد زرد مشاهده می شد، زیرا مهاجران چینی و مناطق دیگر خاوردور با ساكنان دیگر این مناطق آمریكا كه آنها هم مهاجر بودند مخلوط نمی شدند، زبان و فرهنگ خودرا داشتند، عمدتا بدون زنانشان مهاجرت كرده بودند و پركار و مقتصد بودند و از این لحاظ باعث نگرانی دیگران شده بودند كه در جستجوی كار به غرب آمریکا مهاجرت کرده بودند. باوجود این، در حال حاضر گروه بزرگی از نفوس سواحل غربی آمریكای شمالی را زردها تشكیل می دهند.

1944م:مهندس «لویی رنو Louis Renault » از نوابغ صنعت فرانسه و سازنده اتومبیلهای رنو 24 اكتبر سال 1944 در زندان از فرط اندوه درگذشت. نگاهی كوتاه به زندگی و كارهای او ممكن است آموزنده باشد.

لویی رنو آخرین پسر یك كارخانه دار فرانسوی بود كه در صنعت نساجی فعالیت داشت و دارای پنج پسر بود. لویی در سال 1877 به دنیا آمده بود و به دلیل استعداد زیاد در 20 سالگی در رشته مهندسی ماشین از دانشگاه فارغ التحصیل شده بود. وی به جای اشتغال در كارخانه پدرش، آزمایشگاه دانشكده فنی را ترك نگفت و در سال 1898 (در 21 سالگی) موفق به ساختن اتومبیلی شد كه بر خلاف اتومبیلهای دیگر كه تا آن زمان در آلمان و آمریكا ساخته شده بود دارای سه دنده جلو و یك دنده عقب بود و لذا می توانست سرعت های متفاوت داشته باشد و با دنده یك از تپه بالا برود. نام این اتومبیل را «رنو» گذارد و با كمك دو برادر دیگرش كه یكی از آنان كار بازاریابی و دیگری نمایش رانندگی و بعدا شركت در مسایقه اتومبیلرانی را بر عهده گرفته بود كمپانی رنو (Renault freres) را تاسیس كرد و ظرف شش ماه 12 اتومبیل فروخت. مهندس لویی به كار تكمیل اتومبیل خود كه مكانیسمی جدا از اتومبیلهای سایر كشور ها داشت ادامه داد و ضمن آن موفق به ساختن ترمز درام، كمك فنر هیدرولیك، موتور «توربو»، كاربراتور انژكتوری و ... شد. بعدا برادرش مارسل در جریان مسابقه اتومبیل كه می كوشید در آن برتری رنو را نشان دهد تصادف كرد و كشته شد.

مهندس رنو در جریان جنگ جهانی اول برای وطن خود، تانك «اف. تی ـ 17» را ساخت كه بهتر از تانكهای انگلیسی بود و مدال لژیون دنور گرفت. در فاصله دو جنگ، كارخانه رنو بیش از صنایع دیگر فرانسه برای این كشور ارز تولید كرد. پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال نظامی فرانسه توسط آلمان، كارخانه رنو همانند سایر كارخانه های فرانسه به تصرف آلمان درآمد ولی مهدنس رنو حاضر به ترك كارخانه خود و سپردن مدیریت آن به یك آلمانی نشد و در مدیریت باقی ماند ولی محصول كارخانه متعلق به آلمان بود.

در سال 1944 پس از این كه نیروهای آلمان از فرانسه عقب رانده شدند، مهندس رنو از سوی سازمان مقاومت (فرانسویانی كه در جریان جنگ، با نیروهای هیتلر مبارزه می كردند) به اتهام همكاری با دشمن دستگیر و زندانی شد. وی در نخستین بازجویی كه توسط یكی از اعضای سازمان مقاومت (نه قاضی) بعمل آمد گفت كه عشق او به اتومبیل سازی، كارخانه را به وجود آورد كه با تارهای وجودش آن را ساخته بود و لذا قادر به ترك آن نبود و خیانتی صورت نگرفته بود. اگر او هم رفته بود باز كارخانه برای آلمان كار می كرد كه به خرج بازجو نرفت و طبق برخی گزارش ها، بازجو به وی اهانت كرد كه پس از بازگشت به زندان، از فرط اندوه جان سپرد زیرا كه انتظار نداشت یك هموطن استدلال او را درك نكند. مهندس رنو فوت شد، ولی كارخانه او باقی مانده و به كار ادامه می دهد.

 

 

1929م:بیست و چهارم اکتبر 1929 که در آن سال پنجشنبه بود و به «پنجشنبه سیاه» معروف شده است بهای سهام در بورس نیویورك سقوط آزاد كرد و در پی آن، دوران ركود اقتصادی بزرگ آغاز گردید كه 10 سال طول كشید. ركود اقتصادی آمریكا در آن زمان همه جهان را فرا گرفت. حالت روانی این سقوط سبب شده است كه از آن پس تقریبا در هر «اكتبر» كم و بیش تكرار شود. میزان سقوط در اکتبر 1987 بیش از اکتبرهای دیگر بود.

آهنگ تنزل بورس نیویورک (وال استریت) در سال 1929 از چند روز پیش از بیست و چهارم اکتبر آغاز شده بود و در روز 23 اکتبر شدید و در بیست و چهارم سقوط آزاد بود و این وضعیت در روزهای بعد هم ادامه داشت و ....

24 اکتبر سال 2008 که جمعه بود، بورسهای سهام تقریبا در همه کشورهای صنعتی وضعیتی مشابه 24 اکتبر سال 1929 داشتند. میزان متوسط سقوط بهای سهام در چند بورس عمده در 24 اکتبر سال 2008 معادل ده درصد بود که کاهشی چشمگیر و نگرانی آور بود. دولت آمریکا درهفته های پس از سقوط اکتبر 2008، به حساب مالیات دهندگان، صدها میلیارد دلار به موسسات مالی و عاملان سرمایه گذاری کمک کرد تا روی پای خود بایستند و اعلام ورشکستگی نکنند که بعدا معلوم شد که این موسسات مقداری زیاد از کمک دولت را صرف دادن پاداش به همان مدیرانی کرده اند که مسبّب شکست بودند!. دولت همچنین انتظار داشت که بمانند ادوار سابق؛ با رو به ترقی نهادن بورس سهام، رکود (بیکاری، کاهش سفارشها و ...) پایان یابد ولی در سال 2009 قضیه نتیجه عکس داده و با اینکه بورس سهام با حمایت دولت و خبرپراکنی های شبکه های تلویزیونی رو به ترقی است میزان بیکاری رو به افزایش و موسسات بی رونق اند.

انتشار جزئیات تقلّب «برنارد مدّوف Bernard Madoff» یک واسطه سرمایه گذاری که 64 میلیارد و چند صد میلیون دلار پول مشتریانش را از دست داده مانع از این شده است که مردم عادی باردیگر پس اندازهای خودرا به جریان اندازند. با اینکه مدوف به 150 سال زندان محکوم شده است از 64 میلیارد دلار تنها کمتر از صد میلیون دلار آن به دست آمده و معلوم نیست که برسر مابقی پول چه آمده است!.

دو معامله گر بورس نیویورک از سقوط 24 اکتبر 2008 نگران بنظرمی رسند و چشم امید به کمک 700 میلیارد دلاری دولت دوخته اند

 

 

1945م:بیست و چهارم اكتبر روز به اجرا در آمدن «منشور ملل» در سال 1945 میلادی، و به عبارت دیگر آغاز كار سازمان ملل، و به عبارت دیگر؛ روز تولد آن سازمان و معروف به «روزملل» است. مراسم مربوط در آن روز (24 اکتبر 1945) در ساختمان وزارت امور خارجه آمریکا در شهر واشنکتن برگزار شد و نخستین مجمع عمومی این سازمان نیز سال بعد در همان روز در «فلاشینگ میدو» در شهر نیویورك گشایش یافت، جلسه تشریفاتی نخستین مجمع دهم ژانویه همان سال در لندن تشکیل شده بود. در ژوئن 1945 در اجتماع شهر سانفرانسیسکو پنجاه دولت منشور ملل را امضاء کرده بودند که تا مراسم 24 اکتبر 1945 تنها 29 دولت این منشور را به تایید پارلمانهای خود رسانیده بودند. همه آن پنجاه دولت از متحدان جنگ جهانی دوم بودند (دولتهایی که به آلمان، ایتالیا و ژاپن اعلان جنگ داده بودند). منشور ملل اینک (سال 2009) 64 ساله و این سازمان دارای 192 عضو است.

مروری بر كارنامه 64 ساله سازمان ملل نشان می دهد كه موفقتر از «جامعه ملل» نبوده و با ساختار كنونی و تا زمانی كه منشور آن اصلاح و «وتو = حق رد» از دولتهای پنجگانه سلب نشود بعید است كه موفقیت داشته باشد؛ زیرا كه فاتحان جنگ جهانی دوم كه طرح تاسیس سازمان ملل را با هدف تامین و تضمین منافع خود از این طریق ریخته اند هفت دهه است كه در این سازمان حرف آخر را می زنند و عملا آن را به صورت «سازمان دول پنجگانه» درآورده اند. دلیل روشن آن این است که مجمع عمومی سازمان ملل كه نمایندگان همه دول عضو در آن شرکت دارند و طبق قواعد دمکراسی باید تصمیم گیرنده اصلی باشد از حد یك تریبون آزاد نمی تواند پا فراتر بگذارد و به همین لحاظ دهها سال است كه برخی از روزنامه نگاران واژه «متحد» را در نوشته های خود هنگام خطاب كردن این سازمان بكار نمی برند و كتاب سیاسی پرفروشی هم در این زمینه تحت عنوان «سازمان ملل نامتحد» انتشار یافته است. بسیاری از اندیشمندان سالهاست که گفته اند: ازآنجا که سازمان ملل با ساختار فعلی كه تصمیمات اركانهای مردمی آن به ویژه كمیسیون حقوق بشر ضمانت اجرایی ندارند، دست كم نام این سازمان؛ از سازمان ملتها به «سازمان دولتها» تغییر یابد تا مردم با شنیدنش عصبی نشوند. اشغال نظامی بدون مجوّز عراق كه عضو این سازمان حافظ صلح! بوده است به منزله آخرین میخ برتابوت آن تلقی شده است. ولی دولتهای پنجگانه كه هنوز این بنیاد را برای مقاصد خود لازم دارند نهایت تلاش را بعمل می آورند كه مانع دفن جنازه شوند.

برای مثال: «یونسكو» یكی از آژانس های سازمان ملل است كه در همان سال 1945 با هدف كمك به صلح و امنیت جهان از طریق تقویت همكاری های فرهنگی، علمی و آموزش و پرورشی ملت ها به وجود آمده است تا مردمی كه از این راه آگاهی های لازم را به دست می آورند و ارتقاء فرهنگی می یابند احترام به عدالت، حكومت قانون، حقوق بشر و آزادی های اصولی را رعایت كنند. آیا در هفت دهه گذشته این هدف تامین شده است؟. آیا جهانیان حتی یك قدم به این هدف نزدیك شده اند؟. این آژانس فرهنگی جهانی هنوز نتوانسته به ایجاد یك خبرگزاری بی طرف (نامتعهد) بین المللی كمك كند! كه پیشنهاد آن چهل سال پیش در قطعنامه سران دولت های غیر متعهد آمده بود و ....

 

 

2005م:توفان ویلما Wilma 24 اكتبر 2005 به فلوریدای آمریكا رسید كه ساكنان مسیر آن قبلا تخلیه شده بودند. این توفان كه به كندی حركت می کرد پس از فلوریدا، ساحل شرقی آمریكا را دربرگرفت و سپس به سمت شرق (مناطق مرکزی اقیانوس اطلس) تغییر مسیر داد. ویلما در منطقه كارائیب و كشور مكزیك زیان مالی سنگین و تلفات جانی به وجود آورده بود. هنوز ویلما در حالا فعالیت بود كه توفان دیگری در كارائیب ایجاد شده بود كه همان مسیر ویلما را طی كرد. هواشناسان گفته اند كه به علت گرم شدن محیط كره زمین، باید در سالهای آتی منتظر توفانهای شدیدتری بود.

 

1648: «پیمان وستفالیا» به جنگهای 30 ساله اروپا پایان داد و امپراتوری مقدس (كاتولیك) را عملا به چند منطقه تقسیم كرد و سرآغاز فروپاشانیدن کامل آن شد.

1795: در پی سازش قدرت های اروپایی، "فدراسیون لهستان و لیتوانی" میان روسیه، پروس (آلمان)، و اتریش تقسیم شد.

1836: كبریت اختراع شد و اندكی بعد به بازار آمد.

1930: در برزیل، یك شورش نظامی دولت را سرنگون و «وارگاس» را روی كار آورد.

1931: برای نخستین بار، جوراب نایلن وارد بازار شد. نخستین جورابهای نایلن در شهر ویلمینگتون آمریكا كه كارخانه مربوط در آنجا قرار داشت عرضه شد.

1944: ناوهواپیمابر ژاپنی به نام «زویكاكوZuikaku» در نزدیكی فیلیپین مورد حمله همزمان نیروی هوایی و زیردریایی های آمریكا قرار گرفت و غرق شد و 842 تن از ملوانان و افسرانش كشته شدند. این ناو در عملیات حمله به پرل هاربور كه ضمن آن ناوگان آمریكا در اقیانوس آرام تقریبا منهدم شد شركت كرده بود.

1956: برای نخستین بار به جای فیلم، شبكه های تلویزیونی آمریكا كاست مغناطیسی ویدیویی برای تهیه برنامه های خود بكار بردند.

1957: کریستیان دیور فرانسوی طراح معروف لباس درگذشت.

1964: دولت انگلستان در این روز تصمیم گرفت که به رودزیای شمالی مستعمره خود در آفریقا استقلال دهد که این کشور نام زامبیا برخود نهاد. زامبیایی ها 24 اکتبر را به عنوان "روز استقلال" برگزار می کنند. رودزیای جنوبی پس از کسب استقلال "زیمبابوه" خوانده می شود.

1970: سالوادور آلنده سوسیالیست معروف آمریكای لاتین و از مردان محبوب قرن بیستم جهان به ریاست جمهوری شیلی انتخاب شد.

1973: جنگ رمضان یا «یوم كیپور» كه با حمله ناگهانی نیروهای مصر و سوریه به نیروهای اسرائیلی آغاز شده بود پایان یافت.

2005: 22 اكتبر 2005ساعت هشت و 45 دقیقه شب به وقت نیجریه، یك بوئینگ 737 كه از فرودگاه لاگوس به پرواز درآمده بود در24 كیلومتری این شهر سقوط كرد و همه سرنشینانش كه 117 تن بودند كشته شدند. بوئینگ 737 تاكنون بیش از انواع دیگر جت های مسافربر سانحه به وجود آورده است. هواپیمای ساقط شده هشت سال پیش از سقوط ساخته شده بود و در خطوط داخلی نیجریه از آن استفاده می شد.

منبع:iranianshistoryonthisday.com

ویدیو : تقویم تاریخ -2 آبان