تقویم تاریخ -15خرداد : 988م:در نخستین هفته از ماه ژوئن سال 988 میلادی (دوران ...

988م:در نخستین هفته از ماه ژوئن سال 988 میلادی (دوران فردوسی) یك بانوی با تدبیر رئیس ایالت ری و سایر مناطق مركزی ایران از جمله اراك شد. بانو ملك خاتون (سیده ملك خاتون) پس از درگذشت شوهرش علی دیلمی ملقب به فخرالدوله، با صلاحدید افسران لشكر و بزرگان ایالت به این سمت دست یافته بود. سمت این بانو به تایید پسر عموی شوهرش شرف الدوله دیلمی حكمران بغداد نیز رسید. در آن زمان، جز خراسان و سیستان بقیه نقاط ایران به دست دیلمیان اداره می شد. حكومتهای سیستان بزرگتر و خراسان بزرگتر نیز در دست دو دودمان ایرانی دیگر بود.

 

1342ش: 15خرداد سال 1342 خورشیدی یاد آور قیامی است که با خشونت تمام سرکوب شد. این بپاخیزی که در پی مخالف آیت الله خمینی و برخی روحانیون دیگر با شاه آغاز شده بود؛ متعاقب درگیری های شهر قم ، به تهران و حومه آن منتقل شد و در این روز مخالفان که دست به قیام گروهی و تظاهرات خیابانی زده بودند در شهر ری ، باقر آباد ، خیان مولوی و میدان ارگ تهران با انبوه نیروهای انتظامی و واحدهای ارتش رو به رو شدند. نظامیان تظاهر کنندگان را که در میدان ارگ قصد ورود به ساختمان رادیو داشتند به خمپاره بستند. در باقر آباد نیز ژاندارمها راه بر کفن پوشان ورامینی که رهسپار تهران بودند بستند و آنان را زیر آتش گرفتند. در شهر ری تظاهرکنندگان وارد کلانتری محل شده بودند که مورد حمله قرار گرفتند. تلفات قیام کنندگان بسیار سنگین گزارش شده است. در پی سرکوب قیامگران ، از همان شب در تهران و حومه حکومت نظامی و مقررات منع رفت و آمدن شبانه اعلام شد و عده زیادی دستگیر شدند که بعدا برخی از آنان اعدام گردیدند. در پی پیروزی انقلاب سال 1357 بسیاری از افسرانی که در سرکوب قیام 15 خرداد دست داشتند دستگیر و اعدام شدند.

1723م:- آدام اسمیت اسكاتلندی ( كه عادت شده است روز غسل تعمید او را زادروزش به شمار آورند ) در 1723 متولد شد. وی که یك " فیلسوف - اقتصاد دان " بود به پدر اقتصاد آزاد ( اقتصاد بازار آزاد ) معروف شده است . اسمیت انگیزه و ابتكار فردی را در تولید ثروت موثر می داند و بنا براین، عقیده ای متضاد با سوسیالیسم را بیان داشته است كه بانی سوسیالیسم، مزدك ایرانی در قرن ششم میلادی بود. اسمیت در كتاب معروف خود « ثروت ملل » عقایدش را تشریح كرده و به تعریف علل( انگیزه ها ) و طبیعت پرداخته است. اسمیت را بانی دروس اقتصاد و اقتصاد سیاسی در دانشگاه بشمار آورده اند. وی بسال 1790 درگذشت.

 

221پیش ازمیلاد:چو یوانChu Yuan شاعر بزرگ چین پنجم ژوئن سال 221 پیش از میلاد خود را در رود "میلو" در ایالت هونان غرق کرد و از آن زمان تاکنون،مردم چین هر سال در پنجمین روز از ماه پنجم سال قمری چین به این مناسبت مراسمی برپا می دارند و از جمله به رودخانه " میلو " برنج می پاشند.

" چو " که قبلا نخست وزیر چین بود با جهانگیری " سائو " امپراتور وقت این کشور از طریق توسل به نیروی مسلح که نتیجه اش خونریزی و آوارگی گروهی از مردم بود مخالفت کرد و به همین دلیل سمت نخست وزیری را از دست داد و چون دلیل مخالفت خود به صورت شعر درآورد و اشعار او به گوش امپراتور رسید ناچار به فرار از شهر شد و مدتها در دشت و صحرا بسر برد و سرانجام از فرط یاس خود را در رودخانه غرق کرد. وی هنگام خودکشی 72 ساله بود. برخی از چینیان " چو " را بزرگترین شاعر خود در طول تاریخ دانسته اند.

پنجم ژوئن سال 221 پیش از میلاد با تطبیق تقویم ها و تبدیل سال قمری چین به سال شمسی میلادی به دست آمده است. محاسبات قبلی که گفته شده است دقیق نبوده سالروز خودکشی " چو " را 5 ژوئن سال 299 پیش از میلاد نشان می داد.

 

1335م:فریدون وردی نژاد - دکتر در مدیریت - در این روز در سال 1335 خورشیدی چشم به جهان گشود. وی به موازات روزنامه نگاری در دانشکده های مختلف ،" روزنامه نگاری و علوم ارتباطات " تدریس کرد و یک دهه مدیر خبرگزاری ملی - ایرنا - بود. وردی نژاد در 1373 با تلاش فراوان که می توان آن را فداکاری و حتی مشقت خواند، روزنامه ایران را تاسیس کرد که بدون هرگونه ملاحظه در خدمت ایران و ایرانیان باشد. وی سپس با هدف ایجاد دوستی و تفاهم میان ایران و همسایگان عرب،روزنامه الوفاق را به زبان عربی منتشر ساخت. آنگاه به تاسیس روزنامه انگلیسی زبان " ایران دیلی " همت گمارد تا ایران حال و ایران گذشته و فرهنگ و تمدن و اقتصاد و هنر و ادبیات آن را به سایر ملل بشناساند و بیگانگان مقیم ایران را در جریان اخبار درست تحولات ایران و بیانات مقامات آن قرار دهد. تاسیس این روزنامه ها که به موازات گسترش و ارتقاء و بهبود کیفیت کار " ایرنا " بود وردی نژاد را قانع نساخت که کار دولتی را با آموزگاری در دبستان آغاز کرده بود تا بتواند درآمد برای ادامه تحصیل در دانشگاه داشته باشد . وی که توجه به نسل جوان و آموزش عمومی آن داشت مجله ایران جوان و روزنامه دنیای ورزش را تاسیس کرد. او متوجه " نبود یک مرکز دولتی نشر کتاب" شده بود، مرکزی که به مولفان به یک چشم بنگرد ، و به همین لحاظ به منظور تشویق مولفان و مترجمان و تسهیل کار آنان یک مرکز بزرگ نشر کتاب به وجود آورد. دکتر وردی نژاد خیلی زود درک کرده بود که ایران دچار کمبود روزنامه نگار متخصص و حرفه ای است ؛لذا با تلاش فراوان دانشکده خبر را تاسیس کرد و خود به تدریس در آن پرداخت.

 

8239پیش ازمیلاد:پنجم ژوئن سال پیش از میلاد مبدا تقویم مایا Maya که قومی بسیار متمدن بود و در قسمت شمالی آمریکای مرکزی (جنوب مکزیک امروزه ) می زیست به حساب آمده است. آثار تمدن مایا ها در جنوب و آزتک ها در شمال مکزیک باقی مانده است. در قرن 15 میلادی نظام حکومتی پیشرفته هر دو قوم توسط اسپانیایی های مهاجم از میان رفت . مایا ها اینک در جنوب مکزیک و گواتمالا با فقر و عقب ماندگی زندگی می کنند. دلیل شکست آنان از اروپائیان مهاجم ،تنها نداشتن اسلحه آتشین بود. کریستف کلمب در سال 1492 میلادی با ورود به قاره آمریکا که تا آن زمان بر ساکنان سایر قاره ها ناشناخته بود راه تملک سرزمین های این قاره و قتل و استثمار بومیان آن را به روی اروپائیان باز کرد.

 

 

1968م:رابرت كندی داستان پیشین آمریكا ، سناتور و نامزد انتخابات مقدماتی حزب دمكرات برای ریاست جمهوری كه پنجم ژوئن 1968 در راهرو هتل امباسادور شهر لس آنجلس هدف دو گلوله قرار گرفته بود 25 ساعت بعد ( ششم ژوئن ) درگذشت و باعث گسترش شایعات شد كه هنوز پس از گذشت چند دهه به قوت خود باقی هستند.

ترور رابرت كندی دو ماه پس ار قتل دكتر مارتین لوتر كینگ رهبر جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان صورت گرفته بود. پس از جان اف كندی، سناتور رابرت دومین عضو خانواده لیبرال كندی بود كه كشته می شد.

در پی انصراف لیندن جانسون كه به سبب ادامه جنگ ویتنام زیر انتقاد شدید قرار داشت از شركت در انتخابات، رابرت كندی خود را نامزد حزب حاكم دمكرات كرده بود و برای ایراد نطق انتخاباتی به لس آنجلس رفته بود. تا آن زمان در آمریكا هم مانند سایر كشورها، اعضای مجالس مقننه فاقد محافظ مسلح بودند و «سرهان بشاره سرهان» قاتل سناتور رابرت كه هنوز در زندان بسر می برد توسط حاضران در هتل دستگیر شده بود.احتمال داده شده است سرهان كه متولد بیت المقدس است چون رابرت كندی را حامی اسرائیل تشخیص داده بود تصمیم به قتل وی گرفته بود . محكوم شدن سرهان به حبس ابد ( كالیفرنیا مجازات اعدام نداشت) هم از شایعات و احتمال وجود توطئه ای بزرگتر نكاسته و انگیزه واقعی قتل همچنان در پرده ابهام است.

 

 

1783: ژوزف و ژاک مونگلفیرJ & J Montgolfier نخستین نمایش پرواز با بالون را در فرانسه انجام دادند.

1794: کنگره آمریکا با تصویب قانونی آمریکاییان را از خدمت در ارتش های خارجی ممنوع ساخت. باید دانست که استخدام اتباع سایر کشورها در ارتش آمریکا منعی ندارد.

1806: جمهوری باتاویا Batavian Republicخطه پادشاهی هلند شد.

1878: فرانسیسکو ویلا ( پانچو ویلا ) انقلابی بنام مکزیک متولد شد.

1932: کریستی براون داستان نگار ایرلندی در شهر دوبلین به دنیا آمد

1933: آمریکا از استاندارد طلا خارج شد.

1945: چهار فاتح جنگ جهانی دوم در اروپا اعلام کردند که حاکم بر آلمان هستند که یک ماه بود به اشغال آنها در آمده بود.

1984: بانو ایندیرا گاندی نخست وزیر وقت هند دستور تصرف "معبد زرین سیکها" را در پنجاب صادر کرد. صدها سیک در آنجا پناه گرفته بودند که بسیاری از آنان در پی صدور دستور بانو گاندی و حمله نظامیان به معبد کشته شدند. همین اقدام سبب شد که بعدا دو سرباز سیک بانو گاندی را در اقامتگاهش ترور کنند.

منبع:www.iranianshistoryonthisday

ویدیو : تقویم تاریخ -15خرداد