تركان: مناطق آزاد حیاط خلوت دولت‌هاست : اکبر ترکان دبیر مناطق آزاد و کسی که ...

اکبر ترکان دبیر مناطق آزاد و کسی که از‌‌‌ همان آغاز همراه روحانی بود نه می‌ترسد از کسی و نه تهدید‌ها مواضع‌اش را تغییر می‌دهد.

او می‌گوید «من به چشم خود دیدیم که کارهای زیادی خارج از قانون انجام می‌شده است. اتفاقا بخاطر اینکه ما در دولت یازدهم این حیاط خلوت‌ها را برهم زدیم و لانه‌های فساد اقتصادی را محدود کردیم علیه دولت صف کشیده‌اند» ترکان اما دغدغه بزرگ تری هم دارد و آن اقتصاد مولد و توانمند است او مناطق آزاد را راهکار دستیابی به این فرصت گرانب‌ها می‌داند. او معتقد است که چابهار فارغ از شعار‌ها در مقام عمل می‌تواند محور توسعه شرق کشور شود. مشروح مصاحبه اکبرترکان مشاور ارشد رئیس جمهور و دبیر مناطق آزاد با سایت ندای ایرانیان در ذیل آمده است:

چرا مناطق آزاد در ایران به وجود آمد و دولت یازدهم چه تاکیدی بر تقویت مناطق آزاد دارند؟
به تعبیر من مناطق آزاد فرصت توسعه بومی در ایران هستند. از‌‌‌ همان آغاز هم ماموریت مناطق آزاد توسعه بومی و منطقه‌ای کشور بود اما بعد‌ها این فرصت اقتصادی، فرهنگی و انسانی از مسیر اصلی خود خارج شد و تبدیل به مکانی برای واردات کالا، معاملات و حیات خلوتی برای تخلفات برخی جریان‌های سیاسی و اقتصادی شد.

 

پس مناطق مناطق آزاد فرصتی برای توسعه درون زای محلی بود که تعریف‌اش در دولت‌ها عوض شد. از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم تصمیم گرفته شد مناطق آزاد به ماموریت اصلی‌اش بازگردد همزمان با ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری دولت یازدهم تلاش کرد تا نقش فراموش شده مناطق آزاد را دوباره احیاء کند. رهبری در بند یازدهم سیاست‌های ابلاغی خود تاکید کردند به ماموریت مناطق آزاد؛ این سیاست‌ها ۴ محور داشت؛ محور اول تسهیل در تولید، محور دوم توسعه صادرات، سوم ارتقاء فناوری و چهارم تامین نیازهای کشور است.

 

بنابراین ما تلاش می‌کنیم در هر چهار محور مناطق آزاد را که تا دو سال پیش جزیره مردگان بود دوباره احیاء کنیم. اینکه ما مناطق آزاد را به چشم دالان‌های واردات کالا ببینیم خطای بزرگی است که در ‌‌‌نهایت به توسعه درون زای محلی آسیب وارد خواهد کرد. ما در مناطق آزاد باید شرایطی را فراهم کنیم که قطب تولید و صادرات کشور به این مناطق استراتژیک منتقل شود چرا که در اقتصاد رقابتی امروز، مناطق آزاد دارای مزیت‌های استراتژیکی هستند که بقیه مناطق از آن بی‌بهره‌اند. اکنون مناطق آزاد تبدیل شدن به قطب تولید و ارتقاء فناوری است امیدواریم بتوانیم در این مسیر گام برداریم.

چرا مناطق آزاد در طول یک دهه گذشته از سیاست‌های اصلی خود فاصله گرفت که حال شما بخواهید دوباره ماموریت‌هایش را تعریف کنید؟
از‌‌‌ همان ابتدا دولت‌ها اشتباه بزرگی انجام دادند که در تغییر مسیر مناطق آزاد نقش مهمی داشت، مناطق آزاد زیر ساخت‌های لازم را برای گام نهادن در مسیر توسعه نداشتند باید این زیرساخت‌ها از بودجه عمومی دولت ایجاد می‌شد. به جای اینکار به مناطق آزاد گفتند کسب درآمد کنید و زیر ساخت‌های خود را با این درآمد‌ها بسازید. به همین دلیل مناطق آزاد نیازمند کسب درآمد شدند با توجه به امکانات مناطق آزاد، درآمد از صادرات بدست نمی‌آمد بنابراین به واردات تاکید کردند. مطابق قانون مناطق آزاد صادارت که از عوارض معاف است بنابراین تنها راه واردات است.

 

بنابراین از‌‌‌ همان ابتدا تعریف مناطق آزاد عوض شد. به مرور زمان مسئولین مناطق آزاد شروع کردند به دادن مجوز‌های واردات، فروش زمین و خدمات همه این‌ها باعث شد تا ماموریت اصلی مناطق آزاد فراموش شود. با روی کار آمدن دولت نهم و دهم اتفاق دیگری هم افتاد و آن این بود هیئت دولت در هر سفر استانی بدون آنکه مطالعه‌ای داشته باشد و یا زیر ساختی را فراهم کند مجوز احداث مناطق آزاد را صادر می‌کرد علاوه بر آنکه تعهد غیر لازم برای دولت بعدی ایجاد کرد مناطق توسعه نیافته را به حیاط خلوت ولانه باند بازی و مافیای فساد اقتصادی تبدیل کرد. مناطقی که مجوز می‌فروختند تا توانایی ایجاد زیر ساخت را داشته باشند. از‌‌‌ همان ابتدا قرار بود مناطق آزاد نمونه‌ای از ایران توسعه یافته باشد و پایلوتی برای آینده ایران؛ اما آنچه اتفاق افتاد غیر از این بود. کسب درآمد از طریق واردات؛ نه تنها تعریف مناطق آزاد را عوض کرد بلکه شرایط را برای فساد اداری و قاچاق سازمان یافته فراهم ساخت. تاکید رئیس جمهور این است که ما باید دالان واردات را تبدیل کنیم به دالان تولید و صادرات.

شما در دولت یازدهم برای مناطق آزاد چه کرده‌اید؟
بیش از هر چیز باید بدانیم این دالان واردات، لانه فساد اداری و اقتصادی هم بود ابتدا باید با فساد سازمان یافته مقابله می‌کردیم که امری زمان بر و هزینه بر است از سوی دیگر کشوری را تحویل گرفته بودیم که مشکلات فراوان اقتصادی و مالی را به دلیل تحریم‌ها و مدیریت ناکارآمد یدک می‌کشید و از همه مهم‌تر اینکه آرامش بر بازارهای‌اش حکم فرما نبود. برای اینکه سرمایه گذار بتوانداعتماد کند؛ آرامش را برای‌اش فراهم آوردیم. من از ابتدای مسئولیت، تلاش کردم تا واحدهای تولید کننده و صادر کننده را برای حضور در مناطق آزاد تشویق کنم. وارد شدن صنایع صادراتی ایران، خود به خود توسعه درون زا را هم فعال می‌کند و ما می‌توانیم از ظرفیت‌های بالقوه محلی بهره بگیریم که خود مانع فساد و قاچاق است.

 

محور اول صنایع صادراتی ایران پتروشیمی است. دوم صنایع انرژی بر است که اتفاقا مزیت صنعت ایران محسوب می‌شود. به همین دلیل توسعه صنایع پتروشیمی، فولاد و صتایع بسته بندی مورد توجه قرار گرفت. یکی از حوزه‌های که ما در صدد هستیم تقویت کنیم حوزه خدمات گردشگری است در مناطقی مانند چابهار سعی کردیم صنایع بسته بندی را تقویت کنیم از جمله بسته بندی برنج، رب و... از سوی دیگر چابهار این ظرفیت را دارد که تبدیل شود قطب پتروشیمی و خودرو سازی. از سوی دیگر صنایع فولاد ما باید از مناطق کویری که مشکل کمبود آب دارند به مناطقی مانند اروند که سوخت و آب در دسترس دارند منتقل شوند.

به نظر شما کدامیک از مناطق آزاد پیشرفت چشم گیرتری داشته است؟
محورهای فعالیت و کسب و کار در مناطق آزاد با هم متفاوت می‌باشند. کیش گردشگری است اما اروند استعداد زیادی برای صنعتی شدن دارد. چابهار در ایران و منطقه یک استثنا است تنها بندر اقیانوسی ماست که آینده درخشانی دارد. آرزوی روزی را دارم که چابهار پس افتتاح راه آهن؛ محور تمام بنادر اقیانوس هند شود. و بقیه به همین ترتیب.

در کنار این اراده برای توسعه چرا برخی معتقدند مناطق آزاد حیاط خلوت دولت هاست؟
مناطق آزاد حیاط خلوت دولت‌ها وحتی لانه و زایشگاه فساد اقتصادی است.

یعنی شما با آن‌ها موافقید؟!
بله؛ من به چشم خود دیدیم که کارهای زیادی خارج از قانون انجام می‌شده است. اتفاقا بخاطر اینکه ما در دولت یازدهم این حیاط خلوت‌ها را برهم زدیم و لانه‌های فساد اقتصادی را محدود کردیم علیه دولت صف کشیده‌اند. اکنون همه ملزم شده‌اند که هیچ چیز قابل مخفی کردن نباید داشته باشند شفاف سازی ما باعث می‌شود فساد کمتر شود. شفافیت، اطلاع رسانی بر مبنای شفافیت مانع از گسترش فساد می‌شود.

 

من معتقدم بهترین راه مبارزه با فساد اطلاع رسانی و شفافیت است. منتهی برخی شفافیت دولت یازدهم را هنوز برنتافته‌اند دائما به دنبال تبرئه جستن از تخلفات گذشته هستند و این و آن را متهم می‌کنند. دولتی که بخواهد با فریب مردم دادن شعارهای پوپولیستی آن‌ها را از دیدن واقعیت‌ها محروم کند باید در نیت‌اش شک کرد. حال که به دولت یازدهم برای نگفتن فشار می‌آورند نمی‌توانیم شفاف نباشیم به دور از بحث‌های سیاسی باید کسانی که مردم را سال‌ها فریب داده‌اند دادگاهی شوند.

  اخبار سیاسی  -  بهار نیوز

ویدیو : تركان: مناطق آزاد حیاط خلوت دولت‌هاست