تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر زندگی مردم :   اخبار اقتصادی - در گفت و ...



قیمت های حامل های انرژی از سال 87 , افزایش قیمت دلار , علت افزایش قیمت دلار

 

اخبار اقتصادی - در گفت و گوی "تدبیر" با یک اقتصاددان و یک کارشناس انرژی بررسی شد

تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر زندگی مردم

جمشید پژویان ، اقتصاددان و حسن مرادی، کارشناس انرژی درباره اثرات تورمی افزایش قیمت حامل های انرژی توضیح می دهند.

بعد از افزایش بهای آب و برق در اسفند گذشته از ابتدای فروردین قیمت گاز برای مصرف مشترکان خانگی 20 درصد افزایش یافت .  البته پیش از آن قیمت برخی از فراورده ها نفتی هم مثل نفت سفید ، نفت کوره و گاز مایع افزایش یافته بود .

 

گرچه روند واقعی کردن قیمت ها از دو سال پیش شروع شده است اما  موج افزایش قیمت حامل های انرژی نگرانی ایجاد تورم بیشتر و جهش قیمت ها در سال جدید را با خود به هم راه آورد .

جمشید پژویان ، اقتصاددان معتقد است تصور این که ارزانی قیمت حامل های انرژی به نفع رفاه جامعه است تصور اشتباهی است . او در مورد دلیل  افزایش قیمت انرژی در چند ماه اخیر به تدبیر می گوید : «  واقعیت این است که این افزایش قیمت ها برای اصلاح قیمت های نسبی است .

 

اگر متوسط درجه حرارت منزل ما ایرانی ها را با متوسط درجه حرارت منزل اروپایی ها مقایسه کنیم به نسبت می توان گفت میانگین درجه حرارت منازل در ایران بالا تر است .

 

ما شاهد این هستیم که در اروپا در زمستان صرفا با بالا بردن درجه حرارت منزل را گرم نمی کنند بلکه مثلا از لباس های گرم با یک درجه حرارت متوسط استفاده می کنند در صورتی که ما در زمستان این مسایل را رعایت نمی کنیم و این به این معنا است که درجه حرارت منازل نسبت به فصل تغییر نمی کند .

 

اگر به صورتی بود که مصرف این انرژی ها هزینه ای نداشت قابل درک بود اما این مصارف بالا هزینه بسیاری نیز دارد . در مجموع ارزانی گاز چه برای مصرف خانگی و چه در مصرف عمومی باعث می شود مصرف گاز سرانه بسیار بالاتری از تقریبا همه کشورهای دنیا داشته باشیم .

 

این به این معنا است که ما گازی را که می توانیم صادر کنیم و از این صادرات کسب درآمد کنیم صرفا مصرف می کنیم . این ارزانی قیمت به نفع رفاه ما نیست اگر در ظاهر خانه های ما گرم تر است و از این خشنودیم اما باید بدانیم که با منافع ملی ما هم خوانی ندارد»


او اضافه می کند : «این افزایش قیمت ها از دو سال پیش مرحله اول آن اجرا شد که متاسفانه برخی مخالفت می کردند اما واقعیت ها نشان دهنده  این است که اگر کارشناسانه و نه سیاسی به این موضوع نگاه شود این افزایش قیمت باید اتفاق بیفتد. »

پژویان در پاسخ به این سوال که آیا بعد از افزایش قیمت حامل های انرژی باید منتظر موج جدید جهش قیمت ها بود یا نه به تدبیر می گوید : « در مورد اثر این افزایش قیمت ها باید گفت که الزامی ندارد که موجب ایجاد تورم بالا شود .

 

اگر در دوره قبل با افزایش چشمگیر و جهش قیمت ها مواجه شدیم به دلیل تحریم ها بود . و گرنه  ما تا قبل از اعمال تحریم ها 12 تا 14 درصد افزایش قیمت ناشی از هدفمندی یارانه ها و یا اصلاح قیمت های نسبی را شاهد بودیم .

 

البته با این اصلاح قیمت های نسبی قیمت برخی کالاها افزایش پیدا می کند اما دلیلی برای ایجاد تورم بالا نیست . حتی در مواردی ما با کاهش قیمت هم رو به رو خواهیم شد مثلا وقتی یک خانوار هزینه بیشتری را برای کالاهای ضروری مثل گاز یا بنزین صرف می کند  تقاضا را برای کالاهای غیر ضروری کم می کند و آن کالاها قاعدتا با کاهش قیمت و یا حداقل ثبات قیمت رو به رو می شود.»

پژویان تاکید می کند : « در اجرای این طرح مهم این است که آیا دولت می تواند نقدینگی را کنترل کند یا نه و این که آیا شوک جدیدی به اقتصاد وارد خواهد شد یا نه ؟ مثلا در دوره گذشته شوک تحریم ها بسیار اثرگذار بود که خوشبختانه به دنبال مذاکرات اخیر ما تحریم جدیدی را انتظار نداریم بنابراین در این شرایط نباید جهش تورم و قیمت هم به شدت گذشته به وجود بیاید.»


این استاد دانشگاه در مورد بازه زمانی انتخاب شده برای واقعی کردن قیمت ها که همزمان با قطع یارانه برخی دهک ها است می گوید : « شاید بازه زمانی که برای اصلاح قیمت ها انتخاب شده است درست نباشد بالاخره این افزایش قیمت ها در هزینه خانوارها تاثیر گذار است .

 

یعنی اگر هزینه کالا های اساسی بیشتر می شود و هر خانوار مجبور است هزینه های دیگر را کاهش دهد به معنی ایجاد فشار برای خانواده ها است . خانواده های طبقه بالا که اصلا متوجه این فشار نمی شوند چون در آمد بالا و پس انداز دارند و انقدر هزینه های غیر ضروری دارند که حذف برخی تاثیری بر روی زندگی آن ها نمی گذارد اما قطعا به اقشار کم درآمد فشار خواهد آمد .

 

بنابرای برای یک دوره این یارانه و انتقال های نقدی باید ادامه پیدا کند .تا زمانی که تکنولوژی مورد استفاده مردم تغییر کند مثلا اگرتولید  برخی کالا ها 100 واحد انرژی نیاز دارد تولید کننده به این فکر بیفتد که تکنولوژی را وارد کرده  که این مصرف را نصف کند و این امر خود به خود در کل هزینه ها و قیمت ها اثر گذار است .البته این روند بسیار بلند مدت است .


پژویان معتقد است دولت باید در کنار این افزایش قیمت ها سیاست مکمل هم داشته باشد  او پیش بینی می کند : « افزایش قیمت بنزین ، گاز سی ان جی و گازویل هم از این پس خواهیم داشت اما با اجرایی کردن سیاست های مکمل و افزایش کارایی این افزایش قیمت خنثی می شود.»

 

حسن مرادی کارشناس مسایل انرژی اجرایی شدن طرح افزایش قیمت حامل های انرژی را از زمان دولت دهم می داند و در این  مورد به تدبیر می گوید : « از زمان مجلس هفتم دولت مکلف شده بود قیمت حامل های انرژی را به قیمت های خلیج فارس نزدیک کند . متاسفانه بعد از تغییر قیمت در زمان دولت دهم به دلیل تغییر دولت اصلاح مجدد قیمت به تاخیر افتاد .

 

دولت هیچ راهی جز این که قیمت ها به قیمت های جهانی نزدیک کند ندارد چون ایران در دنیا بالاترین میزان مصرف سرانه گاز را دارد. علت هم این است که مردم هیچ نگرانی از بالارفتن مصرف انرژی ندارند.   تنها راه برای کنترل مصرف بالای انرژی در ایران افزایش قیمت است تا مردم احساس کنند هزینه بیشتری برای مصرف می پردازند تا مصرف انرژی را مدیریت کنند.»

این کارشناس انرژی معتقد است مردم نباید از افزایش 20 درصدی گاز احساس نگرانی کنند و در این مورد می گوید : « در مورد 20درصد افزایش بهای گاز نباید نگران فشار مضاعف به خانوارها بود چون مردم با صرفه جویی در مصرف گاز می توانند این 20 درصد را به راحتی جبران کنند  اگر هم جبران نشود فاصله قیمت جدید با قیمت پیشین آنقدر نیست که با عدم پرداخت یارانه به برخی دهک ها خانوارها به مشکل بر بخورند .

 

از سویی با توجه با اتمام فصل زمستان این افزایش قیمت نمی تواند تاثیر زیادی داشته باشد . ما ناگزیریم برای گذر از این مرحله و رسیدن به قیمت های جهانی مشکلاتی را هم تحمل بکنیم ولی اگر غیر از این باشد ما همچنان با مصرف بی رویه انرژی و علاوه بر آن قاچاق این فراورده ها روبه رو خواهیم بود .»


مرادی دولت را برای انجام این اقدام ناگزیر می داند و معتقد است : « دولت ناگزیر است که قیمت حامل های انرژی را تغییر دهد تا هم بتواند منابع خود را مدیریت کند و هم الگوهای مصرف انرژی را در میان مردم تغییر دهد . با توجه به شرایط اقتصادی تنها راه مدیریت منابع و الگوی مصرف انرژی افزایش قیمت است . گرچه آموزش عمومی هم کارکرد دارد اما تاثیر گذاری افزایش قیمت مسلما بیشتر است»

اخبار اقتصادی - تدبیر

 


ویدیو : تاثیر افزایش قیمت حامل های انرژی بر زندگی مردم