بعد از ۸۴ سال ایران در تولید بنزین خودكفا شد : بعد از ۸۴ سال وابستگی به واردات ...
بعد از ۸۴ سال وابستگی به واردات بنزین كه تبدیل به چشم اسفندیار ایران شده بود، امسال كشور در تولید این فرآورده استراتژیك نه تنها خودكفا شد، بلكه به زودی به جمع صادركنندگان بنزین هم خواهد پیوست.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با ورود اولین خودروهای بنزینی در سال ۱۳۰۶ ، واردات بنزین هم به کشور آغاز شد. در ابتدا واردات روزانه این فرآورده ۱۱ هزار لیتر بود که بعد از دو سال حجم آن سه برابر شد.
به تدریج روند صادارت بنزین به ایران افزایش یافت؛ به طوری كه در سال ۱۳۱۳ مصرف بنزین در کشور به ۱۳۴ هزار لیتر و ۱۰ سال بعد مصرف آن به ۲۴۶ هزار لیتر رسید.
البته تولید بنزین در ایران تقریبا با ملی شدن صنعت نفت مصادف و ساخت قدیمی ترین واحد بنزین سازی دنیا در آبادان در سال ۱۹۴۵ توسط شرکت های انگلیسی شروع شد و در سال ۱۹۵۱ این واحد به بهره برداری رسید، اما به دلیل منفی بودن تراز تولید و مصرف، همچنان صادرات ادامه یافت.
سال ۱۳۳۴ مصرف این فرآورده به رقمی معادل یک میلیون و ۴۶ هزار لیتر در روز رسید و با گذشت هر دهه، این مصرف به طرز چشمگیری افزایش یافت؛ به طوری كه مصرف در سال ۱۳۴۴ به یک میلیون و ۹۵۶ هزار لیتر در روز رسید.
مصرف بنزین در سال ۱۳۵۴ حدود هفت برابر افزایش پیدا کرد و به هشت میلیون و ۵۳۰ هزار لیتر در روز رسید و ۱۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۶۴ مصرف آن به ۱۹ میلیون و ۷۳۷ هزار لیتر رسید.
جنگ تحمیلی هم نتوانست افزایش مصرف بنزین را كاهش دهد و به همین دلیل برای اولین بار در كشور بنزین در سال های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ كوپنی شد تا این گونه جلوی افزایش مصرف آن گرفته شود.
البته بعد از جنگ به دلیل برداشتن محدودیت ها بازهم روند صعودی مصرف بنزین ادامه یافت؛ به طوری كه در سال ۱۳۸۴ مصرف روزانه آن ۶۷ میلیون لیتر اعلام شد که نسبت به سال ۱۳۸۳ که ۶۰ میلیون و ۶۷۰ هزار لیتر بود، افزایش هشت درصدی داشت.
در حالی كه پیش بینی می شد متوسط مصرف روزانه بنزین به ۷۰ میلیون لیتر در سال ۱۳۸۶ برسد، سهمیه بندی بنزین از تیر ماه سال ۱۳۸۶ با تخصیص ۳۶۰ لیتر فصلی (ماهانه ۱۲۰ لیتر) آغاز شد و به تدریج و طی چهار سال از سهمیه ماهانه كاسته شد، تا این كه سهمیه بنزین از ابتدای سال ۱۳۸۹ از ۸۰ لیتر در ماه به ۶۰ لیتر كاهش یافت كه نتیجه آن افت مصرف روزانه بنزین از ۷۵ به ۶۳ میلیون لیتر در روز بود.
بعد از اجرای قانون هدفمند كردن یارانه ها و با تغییر قیمت بنزین معمولی از ۱۰۰ به ۴۰۰ تومان از آذر پارسال، قیمت بنزین سوپر از ۱۵۰ تومان به ۵۵۰ تومان و قیمت بنزین معمولی آزاد به ۷۰۰ تومان و سوپر به ۸۰۰ تومان رسید. اكنون مصرف روزانه بنزین به كمتر از ۶۰ میلیون لیتر رسیده است.
این در حالی بود كه به گفته مسوولان مربوطه در صورت عدم سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت آن، متوسط مصرف روزانه آن در سال جاری به بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز می رسید.
با توجه به افزایش مصرف بنزین در كشور و جوابگو نبودن تولید داخلی، واردات بنزین به روزانه ۲۸ میلیون لیتر رسید و این وابستگی موجب شد كه تحریم واردات بنزین به ایران ابزار غرب برای فشار تحمیل خواسته های خود به ایران شود، اما با كنترل مصرف و با اجرای طرح های توسعه ای پالایشگاهها، امسال واردات بنزین به كشور صفر شد.
بر این اساس در حال حاضر تولید بنزین ایران به حدود ۵۸ میلیون لیتر رسیده كه همراه با سایر افزودنی های آن و با توجه به متوسط مصرف روزانه ۶۰ میلیون لیتر بنزین در کشور می توان گفت كه تولید و مصرف بنزین همتزاز شده اند.
در واقع با بهره برداری از فاز دوم طرح توسعه پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند اراک با تولید روزانه هفت میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر، فاز دوم طرح توسعه پالایشگاه آبادان با تولید روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار و طرح بنزین سازی پالایشگاه شهید تندگویان تهران با تولید روزانه یک میلیون و ۸۰۰ میلیون لیتر، حجم تولید این فرآورده استراتژیک به بیش از ۷۳ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتر می رسد.
از سوی دیگر با توجه به خودكفایی ایران در تولید بنزین و افزایش تولید این فرآورده نفتی امكان صادرات بنزین از ابتدای سال آینده (۱۳۹۱) نیز فراهم می شود.
طبق نقشه راه شركت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، تولید بنزین در برنامه پنجم توسعه ۸۵ درصد و در افق چشم انداز ۱۴۰۴، ۲۹۰ درصد رشد خواهد داشت.
بر این اساس به تدریج و با تكمیل سایر پروژه های در حال ساخت پالایشگاهی، بنزین سازی و طرحهای توسعه و بهینه سازی پالایشگاه های كشور، تولید بنزین کشور تاپایان برنامه پنجم توسعه به روزانه ۱۳۱ میلیون لیتر خواهد رسید.
همچنین تا پایان افق چشم انداز ۱۴۰۴، تولید بنزین ایران به بیش از ۱۹۰ میلیون لیتر خواهد رسید که از این حجم ۱۰۷ میلیون و ۷۰۰ هزار لیتر آن با ساخت هفت پالایشگاه جدید تولید خواهد شد.
گزارش : خبرگزارى ایسنا (www.isna.ir)
ویدیو : بعد از ۸۴ سال ایران در تولید بنزین خودكفا شد