بالاشهر واقعی تهران کجاست؟ : نتایج جالب یک پژوهش که در نشریه انجمن علمی اقتصاد ...

نتایج جالب یک پژوهش که در نشریه انجمن علمی اقتصاد شهری چاپ شده نشان می دهد محدوده مرکزی تهران، توسعه یافته ترین محله پایتخت است. روزنامه هفت صبح - مصطفی مسجدی آرانی: نتایج جالب یک پژوهش که در نشریه انجمن علمی اقتصاد شهری چاپ شده نشان می دهد محدوده مرکزی تهران، توسعه یافته ترین محله پایتخت است.

تهران به عنوان پایتخت کشور، قاعدتا باید توسعه یافته ترین شهر کشور هم باشد و شاخص های بیرونی و نمادین آن هم نشانگ راین است که این شهر، بهترین وضعیت را در شاخص توسعه یافتگی در میان شهرهای کشور دارداما در همین شهر و در میان مناطق مختلف آن شکاف های عمیقی در خصوص میزان توسعه یافتگی وجود دارد. این را می شود هم به صورت عینی مشاهده کرد و هم نتایج پژوهش ها به ما می گویند. مثل پژوهشی که جهان بین میرزایی، سجاد احمدی و اکبر لرستانی با عنوان تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلانشهر تهران از منظر اقتصاد شهری نوشته اند و در فصلنامه علمی - پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری چاپ کرده اند.

بررسی این پژوهش از این جهت لازم و جالب است که می تواند فارغ از معیارهای ساختگی ما برای بالاشهر/ پایین شهر تهران، به ما بگوید که کجای تهران منطقه توسعه یافته تر و کجا منطقه محروم تری است.

قبل از اینکه به مباحث توسعه ای برویم اطلاعات کلی جالبی از مناطق تهران به شام بدهیم. همانطور که می دانید تهران 22 منطقه شهرداری دارد. همچنین در سال 1388 کل میزان مساحت شهر تهران 75 هزار و 520 هکتار بوده، جمعیتش 8 میلیون و 217 هزار نفر که این تعداد در دو میلیون و 373 هزار خانواده زندگی می کردند.

در میان این مناطق، وسیع ترین منطقه ها به ترتیب مناطق 4، 22 و 18 هستند. کوچکترین منطقه تهران هم منطقه 17 است که فقط 791 هکتار وسعت دارد. پر جمعیت ترین مناطق تهران، منطقه های 4، 5 و 15 هستند و کم جمعیت ترین منطقه شهر هم منطقه 22 است.

حال به نتایج این تحقیق بپردازیم. محققان با بررسی 22 شاخص به ارزیابی میزان توسعه یافتگی در مناطق مختلف شهر پرداخته اند. 10 شاخص اول که مربوط به اشتغال، بیکاری و نیز تراکم نسبی جمعیت است، شاخص اقتصادی نامگذاری شده است. از این جهت، 4 منطقه تهران یعنی 1، 6، 3 و 7 مناطقی هستند که فراتوسعه ای ارزیابی می شوند و بهترین شاخص را دارا هستند و منطقه 17، یک منطقه محروم است.

9 شاخص دیگر هم هستند که شامل تعداد مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی، مراکز آموزشی، پارک و میادین میوه و تره بار می شوند و عامل کالبدی یا فضایی توسعه را تشکیل می دهند. طبق این شاخص، فقط منطقه 6 تهران است که در قسمت فراتوسعه قرار می گیرد و بهترین وضعیت را دارد و در مقابل 7 منطقه تهران از جمله منطقه 4 که وسیع ترین و پرجمعیت ترین منطقه شهر هم بود به عنوان یک منطقه محروم ارزیابی می شود.

در بخش عوامل اجتماعی که شامل سواد، میزان طلاق، وجود مراکز خدمات اجتماعی و نیز میزان جرایم است نیز منطقه 6 بهترین وضعیت را دارد و در بخش فراتوسعه قرار گرفته است اما همه مناطق 14 تا 19 تهران، غیر از منطقه 16، در بخش مناطق محروم ارزیابی شده اند و اما در عامل چهارم که عامل فرهنگی و تفریحی است و شامل تعداد کتابخانه، ایستگاه ورزش، خدمات رفاهی و مراکز مذهبی و فرهنگی می شود، مناطق 1 تا 6 تهران و منطقه 15 در بخش فراتوسعه قرار دارند و منطقه 12 تهران جزو مناطق محروم ارزیابی می شود.

به این ترتیب اگر قرار باشد که همه عوامل را با هم تلفیق کنیم باید بگوییم که صرفا منطقه 6 تهران در ردیف مناطق برخوردار یا توسعه یافته تهران قرار می گیرد. بعد از این منطقه، مناطق 1، 3، 2 و 7 تهران جزو مناطق نیمه برخوردار هستند و در پایین جدول هم سه منطقه 17، 9 و 19 به عنوان محروم ترین مناطق تهران شناسایی شده اند.