اژدها وارد می شود : مانی حقیقی پس از سالها تحقیق و تفحص درباره نشانههای سرگشته ...
مانی حقیقی پس از سالها تحقیق و تفحص درباره نشانههای سرگشته سرانجام توانسته آنها را در «اژدها وارد میشود» رستگار كند. نشانههای فیلم فقط به خودشان ارجاع میدهند، شاید هم ارجاع نمیدهند. پس نباید به دنبال مابهازای بیرونی آن رفت. پیام رضایی در اعتماد نوشت: اینها را یكسال و نیم پیش مانی حقیقی درباره «آرایش غلیظ»، ساخته حمید نعمتالله نوشت.
كدام حرفها؟ در شماره ۵۶ مجله ۲۴ بخوانید! آنجا تا توانست از «آرایش غلیظ» تعریف و تمجید كرد: «وقتی از سینما آمدم بیرون، گفتم نعمتالله در فضای مورد علاقه من فیلم ساخته است. آرایش غلیظ را باید من میساختم. باید بروم فیلمی بسازم ۱۰ برابر بهتر از آرایش غلیظ! اینطوری بود. برای همین هم از نعمتالله تشكر كردم! آرایش غلیظ را كه دیدم گفتم صبر كن ببینم! این فیلم من است! (میخندد)».
١- مانی حقیقی در سال ۱۳۷۴ كتابی به نام «سرگشتگی نشانهها (نمونههایی از نقد پسامدرن)» منتشر كرد كه با اقبال عمومی مواجه شد. او كه فرزند خانوادهای سینمایی بود و فلسفه خوانده بود، بالاخره سراغ فیلمسازی رفت. «اژدها وارد میشود» آخرین ساخته حقیقی است كه در جشنواره سی و چهارم در بخش مسابقه حضور دارد. اسم فیلم یادآور یكی از مجموعه فیلمهای«بروسلی» رزمیكار شهیر آسیای شرق است... و این نخستین سرگشتگی نشانههای این فیلم است. جالب آنكه «اژدها وارد میشود» در جشنواره فیلم برلین هم حضور دارد.
٢- حقیقی میگوید نمیخواهد درباره فیلمش حرف بزند. «اژدها وارد میشود» خودش حرف میزند. هیچكس هم نیست كه راست و دروغش را از او بپرسد، وقتی كارگردانش سكوت میكند! حقیقی در آخرین ساختهاش هر كاری دلش خواسته كرده و تا توانسته به چشمهایی گیرا از صداقت و خیره به تماشاگران فیلم كار خودش را كرده است. آخرین ساخته مانی حقیقی كارناوالی از صداقت در مضمون و مجموعهای از اعترافات سنگین است. اعتراف آدمهای فیلم و شاید بیش از همه اعتراف كارگردانش. اینكه حقیقی دقیقا به چه چیز اعتراف كرده، قرار است سرگرمی مخاطب را بسازد.
٣- سالها پیش و در پی زلزلههای سهمگینی كه در قشم رخ میداد، طی رانش وحشتناك زمین بخشهایی از ساحل این جزیره زیبا با بخش كوهستانی جزیره جابهجا شد. طی این جابهجایی یكی از لنجها از ساحل به دره ستارگان منتقل شد. لنجی كه هنوز هم هست و بومیها به دلیل اعتقاداتشان پا به آن نمیگذارند. با اینهمه حقیقی وارد آن شده و فیلم ساخته است زلزلهای كه بوده یا نبوده و لنجی كه بوده یا نبوده...
نكته انحرافی!
در سال ۴۷ نمایشنامهای از عباس نعلبندیان و به كارگردانی آربی آوانسیان به صحنه رفت كه در همان سال پرویز كیمیاوی آن را فیلمبرداری كرد. اما فیلم به طرز مرموزی در همان سال گم شد و تا به امروز هم این فیلم به عنوان تنها سند واقعی از آثار نعلبندیان و یكی از اسرار جامعه تئاتری در هالهای از ابهام است. ۴۸ سال بعد مانی حقیقی صحنهای از این اجرا را در فیلمش به كار برده است. او بعد از طی كردن مسیری البته نه چندان پیچیده به فیلمی نایاب از این تئاتر دست یافته است.
ادامه...
٤- «اژدها وارد میشود» محصول یك پژوهش مفصل است. پژوهشهای علمی و تاریخی مبنای ساخت فیلم هستند. از زلزلهشناسی و زمینشناسی تا جزییاتی دیگر كه برای فیلم لازم بود، اما این همه جزییات مورد نیاز برای فیلم نبود، ویژگیهای خاص منطقه و نكاتی از این دست هم باید قبل از شروع فیلمبرداری به دست میآمد.
٥- مانی حقیقی پس از سالها تحقیق و تفحص درباره نشانههای سرگشته سرانجام توانسته آنها را در «اژدها وارد میشود» رستگار كند. نشانههای فیلم فقط به خودشان ارجاع میدهند، شاید هم ارجاع نمیدهند. پس نباید به دنبال مابهازای بیرونی آن رفت.
٦- نمیتوان از بازیهای درخشان فیلم چشمپوشی كرد. بازیگران این فیلم همه تلاششان را میكنند تا به حقیقت واقعه وفادار باشند و در این میان باید به شكلی شایسته بازی لیلی گلستان را ستود كه سالها دوری از سینما را در خانوادهای سینمایی با بازی در یك فیلم جبران كرده است. بازی سعید حجاریان و صادق زیبا كلام هم جالب توجه است. این دو هم وفادار به حقیقت واقعه هستند... البته حقیقتی كه وجود نداشت.
٧- «اژدها وارد میشود» كلاه زیبایی است كه به سر ما گذاشته میشود و از آن لذت میبریم. حقیقی در این فیلم به همان چیزی نزدیك میشود كه در مقدمه سرگشتی نشانهها نوشت: «پیدا نیست كه مخالفت یا موافقت با اندیشه پسامدرن در كشورهایی كه تحولشان بر خطی موازی و بدون تقاطع با تحول مدرنیته انجام شده، به چه معنا میتواند باشد. ارایه این اندیشه در این كشورها، تنها به كار ارضای گونهای كنجكاوی فرهنگی میآید. اما اینگونه ارضای فرهنگی، جدا از پیامدهای ممكنش در آینده، به چنان لذت پرمخاطرهای در زمان حال میانجامد كه به راستی توجیهكننده خوبی یا بدی هر یك از آن پیامدهاست!»
٨- در این فیلم همه حضور دارند، آنهایی هم كه نیستند آثارشان هست. از خانواده كارگردانش گرفته تا شاعران و دیگران. تو گویی این فیلم یك گوی پر از آب است كه نامها و نشانهها و آدمها در آن شناورند. كارگردان از هر چیز و هر كس تكهای كنده است. مخاطبان جدی سینما كه روی آدمها و نامها و آثار تعصبی كلاسیك دارند، شاید این فیلم برآشفتهشان كند. «اژدها وارد میشود» اگرچه «زلیگ» وودی آلن را به یاد میآورد اما كمر روایت فیلم زیر بار این همه نام و نشانه و شخصیت خم میشود. در ساحتی استعاری اژدها به تاریخ حمله كرده است!
١٠- «اژدها وارد میشود» علیه حافظه است و با كمی تسامح علیه هر تاریخ جدی است. اما ادعای فیلم بیش از آن چیزی است كه عرضه میكند. این كولاژ كه در بخشهایی (به ویژه دره ستارگان) چشمنواز نیز هست، مقهور تفرعنی است كه در هر كات فیلم، به شكلی رقصان عرض پرده سینما را طی میكند. تماشاگر بیش از فیلم كارگردان جذابش را میبیند. ابراهیم گلستان، خشت و آینه، لیلی گلستان، مهدی اخوان ثالث، كامران صفامنش، ملكوت بهرام صادقی و غیره، مرزهایی هستند كه ایجاد میشوند تا فیلمساز با عبور و عدول از آنها ادیپوارزاده شود.
١١- «اژدها...» یك سرگرمی است. دستكم ادعای این را دارد. اما در نهایت روشنفكریاش را به رخ میكشد. فیلم پر از ارجاع به تاریخ روشنفكری است. این امر تا آن حد جدی است كه داستان اصلی فیلم از دل یكی از خاصترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران و یكی از خاصترین روشنفكرانش بیرون میآید. اینگونه است كه در «اژدها وارد میشود» همه برای مانی حقیقی پدری میكنند تا او پسر شود. پسری سركش كه اصرار دارد به حافظه خانواده (تاریخ هنر و روشنفكری) حمله كند تا تاریخ خودش را بسازد. تاریخی كه ساخته نمیشود مگر درون همین خانواده عظیم. این هم از آن طنزهای بزرگ روزگار است.
١٢- «اژدها وارد میشود» كلاه گشادی بر سر سینمای ایران است. در تندباد آثار اجتماعی تلخ و كمدیهای سطحی، فیلمی برای خود است كه بركنار از این تعهدات آشكار مانیفستگونه راه خودش را میرود. مانی حقیقی در این فیلم به همه مشكوك است!«اژدها...» مثل همین نوشته است. گاهی جدی، گاهی شوخی. در نامها و نشانهها جدی و واقعی است. در كاری كه با آنها میكند یكسره در كار تردستی است.
ویدیو : اژدها وارد می شود