احتمال انتقال ایدز به دلیل آندوسکوپی آلوده : داستان از این قرار است كه به دلیل ...
داستان از این قرار است كه به دلیل استفاده چندباره از پنس بیوپسی (نمونه‌برداری) یك‌بار مصرف در دستگاه‌های آندوسكوپی، احتمال انتقال بیماری‌های خطرناكی چون ایدز و هپاتیت وجود دارد، جام جم: انتشار اخباری مبنی بر ضعف بهداشتی در استفاده از دستگاه آندوسكوپی و امكان انتقال بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت از این طریق در سایت‌های خبری در حالی سبب نگرانی مردم و بیماران شده كه سهل‌انگاری در این خصوص مورد تایید است، اما ایجاد نگرانی در جامعه به جای آگاهی دادن، قابل توجیه نیست.آزمایش آندوسكوپی، دقیق‌ترین و مفیدترین راه برای بررسی علل مختلف سوءهاضمه، تشخیص زخم‌ها و سرطان معده است. اما سوال اساسی این است كه آیا آندوسكوپی می‌تواند انتقال‌دهنده بیماری‌هایی مانند ایدز یا هپاتیت باشد یا خیر؟
داستان از این قرار است كه به دلیل استفاده چندباره از پنس بیوپسی (نمونه‌برداری) یك‌بار مصرف در دستگاه‌های آندوسكوپی، احتمال انتقال بیماری‌های خطرناكی چون ایدز و هپاتیت وجود دارد، دلیل این كار هم بالا بودن قیمت پنس بیوپسی اعلام شده كه بویژه پس از گرانی ارز و بالا‌رفتن تورم در كشور، این هزینه نسبت به قبل بسیار بیشتر شده است.
پیش از این هر پنس بیوپسی یك‌بار مصرف تا 350 هزار تومان خریداری می‌شد كه با افزایش نرخ ارز، پیش‌بینی شده قیمت این پنس‌ها نیز دو برابر شود.
بر همین اساس، گفته می‌شود كه اگر مسوولان بیمارستان‌ها یا در مطب‌های خصوصی بخواهند برای هر بیمار یك پنس استفاده كنند، هزینه درمان بسیار بالا می‌رود و كمتر بیماری حاضر می‌شود چنین هزینه‌ای را بپردازد و از آنجا كه نقش بیمه‌ها در پوشش این گونه خدمات بهداشتی بسیار ضعیف است، بیماران یا باید از خیر آندوسكوپی شدن بگذرند یا این‌كه هزینه سنگین بابت این ماجرا بپردازند.
آندوسكوپ یك لوله باریك و انعطاف‌پذیر با دوربینی بر یك سر آن است. این ابزار كه از طریق برش جراحی یا از طریق دهان یا مقعد وارد بدن می‌شود، برای بررسی بخش‌های مختلف بدن از جمله مفاصل، ریه‌ها، مثانه، دستگاه گوارش و آپاندیس به‌كار می‌رود.
آندوسكوپ‌های امروزی بسیار پیشرفته بوده و بنابراین قیمت زیادی هم دارند. این آندوسكوپ‌ها همچنین دارای لوله‌هایی برای ساكشن یا كشیدن مایع درون معده به خارج، فرستادن هوا به داخل معده و باد كردن آن و عبور دادن وسایل خاصی برای نمونه‌برداری (تكه‌برداری یا بیوپسی) است.
آزمایش آندوسكوپی، دقیق‌ترین و مفیدترین راه برای بررسی علل مختلف سوءهاضمه، تشخیص زخم‌ها و سرطان معده است. اما سوال اساسی این است كه آیا آندوسكوپی می‌تواند انتقال‌دهنده بیماری‌هایی مانند ایدز یا هپاتیت باشد یا خیر؟
زهره محمدبیگی، كارشناس سازمان انتقال خون، در این باره به «جام‌جم» توضیح می‌دهد: یكی از سوالاتی كه سازمان انتقال خون از داوطلبان اهدای خون می‌پرسد این است كه آیا از دستگاه آندوسكوپی استفاده كرده‌اند یا خیر، دلیل این سوال احتمالا آلوده بودن برخی تجهیزات پزشكی از جمله همین دستگاه به ویروس ایدز و هپاتیت است.
او ادامه می‌دهد: خطری بالقوه كه احتمال افزایش آمار مبتلایان به ایدز را در كشور بیشتر می‌كند. البته درباره استفاده از آندوسكوپی در همه جای دنیا از اهداكننده پرسیده می‌شود و سازمان انتقال خون مسوول نظارت بر چنین مسائلی نیست و تنها برای اهداكنندگان خود و برای رسیدن به ضریب اطمینان این سوال را مطرح می‌كند.
هر چند كه برخی از كارشناسان حوزه سلامت معتقدند بیمار به‌عنوان یك حق مسلم می‌تواند از پزشك یا مسوول مركز درمانی مربوط در خصوص چگونگی رعایت اصول بهداشتی یا ضدعفونی تجهیزات پزشكی سوال كند، اما همه می‌دانیم كه در عمل چندان احترامی برای این حق بیماران در نظر گرفته نمی‌شود.
كارشناس سازمان انتقال خون در این باره می‌گوید: این توصیه در شرایطی ارائه می‌شود كه تعدادی از بیمارانی كه به بیمارستان‌های دولتی مراجعه می‌كنند از اخبار مرتبط با بهداشت و سلامت بی‌اطلاع هستند.
به گفته محمدبیگی، اگر توصیه به بیماران برای هوشیاری نسبت به سلامتشان، صرفا یك هشدار باشد در درست بودنش تردیدی نیست، اما گرفتاری در جامعه ما آنجاست كه گاهی به جای درخواست جدی از مسوولان برای رسیدگی به چنین اتفاقات فاجعه‌باری، موضوع به همین توصیه‌ها خلاصه می‌شود و رسیدگی خاتمه پیدا می‌كند.
با این وجود كمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز به این موضوع وارد شده و عبدالجبار كرمی، عضو این كمیسیون اعلام كرده كه از وضعیت ضدعفونی شدن دستگاه‌های آندوسكوپی بی‌اطلاع بوده و استفاده چندباره از پنس بیوپسی یك‌بار مصرف را فاجعه دانسته و از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی خواسته كه به این امر، فورا رسیدگی كند.
امكان خرید نیست، بیمه حمایت نمی‌كند
در بازار تجهیزات پزشكی كشور پنس‌هایی كه برای بیوپسی بیماران (نمونه‌برداری) در آندوسكوپی استفاده می‌شود، دو نوع است؛ پنس‌های یك بار مصرف و پنس‌هایی از جنس فلز كه قابلیت استفاده مجدد را داشته و البته باید بعد از هر بار استفاده كاملا ضدعفونی شوند. قیمت این پنس‌ها نیز از حداقل 100 هزار تومان تا حداكثر 400 هزار تومان در بازار وجود دارد.
دكتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی كشور درخصوص نحوه استفاده از این پنس‌ها در آندوسكوپی می‌گوید: از هر 100 مورد مراجعه برای آندوسكوپی تنها ممكن است 10 مورد از آن نیازمند استفاده از این پنس‌ها برای بیوپسی باشد كه در صورت یك بار مصرف نبودن پنس، امكان استفاده مجدد آن بدون انجام پروسه كامل ضدعفونی امكان‌پذیر نیست.
خسرونیا كه خود نیز برای بیمارانش آندوسكوپی انجام می‌دهد، تاكید می‌كند: اگر در پنس مورد نظر ترشحات معده یا خون باقی مانده باشد، امكان استفاده مجدد از آن سخت می‌شود و نیازمند انجام ضدعفونی دقیق است كه بیشتر از 5 تا10 دقیقه طول نمی‌كشد.
او با اشاره به این‌كه آلوده بودن دستگاه آندوسكوپی و لوله‌ای كه وارد بدن و معده می‌شود به مراتب بیشتر از پنس است، ادامه می‌دهد: در مطب‌های پزشكی كه شاید بیشتر از یك یا دو بیمار برای آندوسكوپی مراجعه نمی‌كنند، زمان و امكان ضدعفونی كردن دستگاه و پنس فراهم است، اما در بیمارستان‌های خصوصی و خصوصا مراكز دولتی كه تعداد مراجعه‌كنندگان زیاد است احتمال این‌كه ضدعفونی این وسایل به‌درستی انجام نشود، وجود دارد.
رئیس انجمن متخصصان داخلی كشور به تعرفه پایین انجام آندوسكوپی در كشور به نسبت هزینه‌های واقعی آن اشاره و اظهار می‌كند: امكان خرید پنس یك‌بار مصرف با قیمت چند‌صد‌هزار‌تومان برای پزشك معالج و بیماران مقدور نیست، از طرفی تعرفه غیرواقعی و نبود حمایت بیمه كه فقط 20 تا 30 هزار تومان از هزینه واقعی حدود 150 تا 200 هزار تومانی آندوسكوپی را می‌پردازد، در ایجاد این مشكلات بی‌تاثیر نیست.
آندوسكوپی انجام دهید، اما با دقت
براساس گفته‌های رئیس انجمن متخصصان داخلی كشور، هر چند بسیار كم اما امكان انتقال بیماری‌ها از طریق دستگاه آندوسكوپی و پنس آلوده مورد استفاده وجود دارد، با این تفاسیر شاید ایجاد هیاهو یا ترس در بیماران اشتباه به نظر برسد، اما ابتلا به بیماری‌های پرهزینه‌ای (خصوصا هزینه‌های اجتماعی و روانی) چون ایدز یا هپاتیت مساله‌ای نیست كه بتوان بسادگی از آن عبور كرد.
ویدیو : احتمال انتقال ایدز به دلیل آندوسکوپی آلوده