آمریکا عقب نشست/موشک های بالستیک ایران از دستور کار مذاکرات هسته ای خارج شد :

 اخبار سیات خارجی - اندیشکده «مطالعات امنیت ملی» اسرائیل:
آمریکا عقب نشست/موشک های بالستیک ایران از دستور کار مذاکرات هسته ای خارج شد

موشکی بالستیک تهران در طی هشت ماه گذشته مذاکرات ایران و گروه ۱+۵، کاملاً در حاشیه قرار گرفته است. اگرچه چند ماه قبل شواهدی مبنی بر احتمال مطرح بودن این موضوع در توافق نهایی از سوی آمریکا وجود داشت، ایران تأکید کرد که درباره برنامه موشکی خود در مذاکرات ۱+۵ گفت‌وگو نخواهد کرد.

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران نیز اخیراً از این موضوع حمایت کرده و انتظار توقف برنامه موشکی بالستیک از سوی ایران را "ابلهانه و نابخردانه” خوانده است، وی همچنین دستور به افزایش تولید این رویه را داده است. در همین راستا در یکی از مصاحبه‌های اخیر، چاک هگل، وزیر دفاع آمریکا اساساً مسئله موشکی را از مذاکرات هسته‌ای کنونی تفکیک کرده و اذعان داشته که اگرچه برنامه موشکی ایران در دستور کار بلندمدت آمریکا قرار دارد، اما اکنون ۱+۵ کاملاً بر مسئله هسته‌ای متمرکز شده است.

به گزارش «تیک»، ایران اکنون دارای موشک‌هایی عملیاتی با بردی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتر دارد که قابلیت رسیدن به اهدافی واقع در خاورمیانه، ترکیه و جنوب شرقی اروپا را دارند. بعلاوه اکنون ایران در حال توسعه افزایش برد نسخه‌ای از شهاب ۳ است که موشکی با برد متوسط ۲۰۰۰ کیلومتر بوده و به زودی نیز قادر به تولید موشک سجیل ۲ خواهد بود که بردی ۳۰۰۰ کیلومتری دارد. ایران همچنین برنامه پرتاب شاتل فضایی را نیز در دستور کار خود دارد.

 

بر اساس گزارش وزارت دفاع آمریکا در سال ۲۰۱۲، ایران در حال ادامه توسعه موشک‌های بالستیک دوربرد خود است که این موشک‌ها توانایی رسیدن به بخش‌هایی دورتر از ناحیه دشمنان منطقه‌ای ایران را داشته و به لحاظ فنی تا سال ۲۰۱۵ قادر به انجام آزمایش پرتاب موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM- ای.سی.بی.ام) خواهند بود. جیمز کلاپر، رئیس امنیت ملی آمریکا، در ماه فوریه ۲۰۱۴ به کمیسیون نیروهای مسلح سنا گفته است که انتظار می‌رود ایران به انجام "آزمایش سیستم موشکی‌ای با برد بالقوه کلاس ای.سی.بی.ام بپردازد”. تهران نیز توانایی تخریب و کارایی سامانه‌های موشکی خود را با افزایش دقت و ظرفیت حمل بیشتر بهبود بخشیده است.

بر اساس ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا، احتمال حمل سلاح هسته‌ای به وسیله موشک بالستیک از سوی ایران زیاد است. در این صورت دلیل منطقی مطرح نشدن این موضوع در چهارچوب توافق جامع پیرامون مسئله هسته‌ای چیست؟ ایران اتمی بودن برنامه موشکی بالستیک خود را تکذیب کرده و گفت که توسعه آن در جهت اهداف دفاعی معمول و غیر اتمی است که حاصل تجربه‌ای دردناک از زمان جنگ عراق در سال ۱۹۸۰ است.

 

برخی از متخصصان می‌گویند مطرح شدن برنامه موشکی بالستیک ایران در مذاکرات ۱+۵ منجر به بروز مشکلات جدیدی خواهد شد؛ برای مثال ایران می‌تواند تأکید داشته باشد که برنامه‌های موشکی بالستیک عربستان سعودی و ترکیه نیز بایستی مدنظر قرار گیرند. از این گذشته، توقف برنامه موشکی بالستیک که همانند برنامه فضایی ایران است بسیار دشوار خواهد بود. در آخر اینکه اگر بر سر موشک‌های بالستیک توافقی حاصل شود، انتظار می‌رود که ایران نیز در مقابل به صورت گسترده به توسعه و بهبود پیشرفت موشک‌های کروز خود بپردازد.

همچنین ایجاد توافق جامع با ایران که دربردارنده مسئله موشکی نباشد تنها عدم اطمینان کشورهایی را به همراه دارد که در برد موشک‌های بالستیک ایران قرار گرفته‌اند، در حالی که توافق بر سر هر دو موضوع توقف برنامه هسته‌ای و محدودیت برنامه موشکی به این کشورها اطمینان می‌دهد که در صورت نقض توافق از سوی ایران خطر کمتری متوجه آن‌ها خواهد بود. از آنجایی که روسیه یکی از تأمین‌کنندگان اجزای برنامه موشکی بالستیک ایران است، عدم حمایت این کشور از مطرح شدن برنامه موشکی در دستور کار مذاکرات کنونی تعجب‌بر‌انگیز نیست. اما نظر امریکا چه خواهد بود؟

پیش از آنکه کمیسیون روابط خارجی سنا بیان کند که تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران که دربردارنده توانایی‌های موشکی بالستیک است نیز بایستی در نظر گرفته شوند، در فوریه ۲۰۱۴، وندی شرمن، مسئول مذاکره‌کننده آمریکا، به شدت در مقابل مسئله موشکی ایران موضع گرفت. اما سخنان اخیر هگل منعکس‌کننده احتمال عقب‌نشینی از این موضع را نشان می‌دهد.

نگرانی درباره برنامه موشکی بالستیک ایران در بطن تلاش‌های آمریکا برای گسترش و استحکام سیستم دفاع ضد موشکی خود در خاورمیانه و اروپا قرار دارد. آمریکا در توسعه مراحل مختلف سیستم دفاع ضد موشکی پیکان (آرو) به صورت نزدیک با اسرائیل همکاری می‌کند، و حتی سعی در ترغیب اعضا شورای همکاری‌های خلیج‌فارس داشته تا قابلیت سیستم دفاعی آن‌ها را در جهت ایجاد سپر منطقه‌ای و بر اساس مدل ناتو یکپارچه سازد. آمریکا سعی دارد سیستم دفاع ضد موشکی خود را به خلیج‌فارس صادر کند که پیش از این چهار کشور آن را خریداری کرده‌اند.

البته تلاش‌های آمریکا در جهت گسترش سیستم دفاع موشکی در غرب در واکنش به تهدیدات ایران، باعث تشدید تنش‌های بین روسیه و غرب شده است. در طی ماه‌های شروع به کار اوباما دفتر وی سیستم دفاع ضد موشکی معروف به روش تطبیق مرحله‌ای را برای اروپا (EPAA) پیشنهاد کرده است تا جایگزینی سپر دفاعی دوران بوش شود.

 

آمریکا و ناتو ادعا دارند که این سیستم برای مقابله با تهدیدات دوگانه موشک‌های بالستیک و تسلیحات کشتارجمعی (WMD) از سوی خاورمیانه طراحی شده است. درحالی که ناتو به وضوح بیان نکرده که این سیستم برای حفاظت از اروپا در مقابل با تهدیدات ایران است، مقامات آمریکا می گوید که تهران تهدیدی آشکار برای متحدانش است و این سیستم متضمن اقدامات پیشگیرانه است. روسیه این ادعا را رد کرده و تأکید می‌کند که این سیستم در جهت راهبرد توان هسته‌ای خودش است.

در حالی که ممکن است سیستم دفاع ضد موشکی بالستیک در جهت تهدیدات خاورمیانه و نه روسیه هدایت شده باشد، حمایت کشورهای اروپای مرکزی و شرقی از این سیستم همانند هر امر دیگری به تعهدات امنیتی آمریکا وابسته است. لهستان، رومانی و کشورهای حوزه دریای بالتیک شاهد گسترش حضور هواپیماهای رهگیر در منطقه می‌باشند که در قالب مقابله با تهدیدات بالقوه روسیه است و از سوی دیگر الحاق کریمه به روسیه تنها ارزش سیستم دفاع ضد موشکی را برای این کشورها تقویت کرده است. برای آن‌ها نه ایران بلکه روسیه عامل اصلی تهدید است.

 

بعلاوه، در واکنش به افزایش تهدیدات روسیه، دفتر اوباما پیشنهاد تسریع گسترش سیستم دفاع ضد موشکی بالستیک ناتو در اروپا را داده است. البته این مسائل را باید از منظر تقویت اعتبار آمریکا از طریق حفاظت متحدان خود در مقابل دول سنت‌گرای واقع در آن‌سوی ناحیه اروپا-آتلانتیک و به ویژه ایران بررسی کرد. سپر ضد موشکی واقع در اروپا برای مقابله با موشک‌های روسیه بسیار محدود است و بیشتر برای مواجه با تهدیدات ایران تجهیز شده است.

در هر رویدادی که دربردارنده توجهات معطوف به تهدید برنامه موشکی بالستیک ایران در قالب طرح دفاع موشکی آمریکا باشد، درک دلیل عدم مطرح شدن این تهدید در مذاکرات هسته‌ای از سوی آمریکا دشوار است.

 

دلیل آمریکا برای صرف نظر از این موضوع و صرفاً تأکید بر برنامه هسته‌ای در این زمان چیست؟ در صورت به نتیجه نرسیدن توافقات هسته‌ای چه اهرم نفوذی برای آمریکا در این مسئله باقی می‌ماند؟ آیا رابطه‌ای با این استدلال روسیه وجود دارد که اگر نگرانی اصلی دفاع موشکی آمریکا ایران باشد، در نتیجه مذاکرات ۱+۵ و ایران، از آنجایی که تهدید‌ها برطرف خواهند شد، بهانه‌های آمریکا برای سپر موشکی را تضعیف خواهد کرد؟ واکنش آمریکا و ناتو به این ادعا این است که سپر دفاع ضد موشکی اروپا را در مقابل سامانه‌های موشکی بالستیک با کلاهک غیر اتمی محافظت می‌کند.

 

آیا امریکا نگران است که نتیجه مطرح شدن تهدید موشکی بالستیک به ضرر طرح‌های دفاع موشکی‌اش تمام شود و یا نگرانی اصلی عدم اعتماد به توافق به دست آمده با ایران است؟ اندیشه آمریکا در این مورد کاملاً تعریف نشده است، اما با توجه به سؤال‌های زیاد و رابطه اجتناب‌ناپذیر بین سلاح هسته‌ای و سامانه‌های موشکی اکنون زمان شفاف‌سازی فرارسیده است.
اخبار سیاست خارجی - تیک

ویدیو : آمریکا عقب نشست/موشک های بالستیک ایران از دستور کار مذاکرات هسته ای خارج شد